ریحانه

احیای کرامت و شخصیت زنان از امتیازات شاخص دین اسلام می باشد. در جامعه ای که جهل سراپای آن را فراگرفته بود، و در آن دختران زنده به گور می شدند و به زنان به دیده برده ومتاع هوسرانی مردان نگریسته می شد، خاتم المرسلین، حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) مبعوث شده و ارزش های از دست رفته را به جامعه برمی گرداند؛ دست دختر بزرگوار خویش را می بوسد و یا در وصف مقام بلند مادر می فرماید: «بهشت زیر پای مادران است».

همچنین احکامی که تحت موضوع ازدواج و حقوق زنان در اسلام مطرح می باشد به روشنی بیانگر اختلاف نگرش آیین جدید با دوران قبل از آن است. در آیات متعددی از قرآن مجید نیز این ارزش گذاری و تکریم نسبت به زنان به چشم می خورد. مثلاً آیاتی که به مردان و زنان به یک چشم نگریسته و بین آنها در رسیدن به فلاح و سعادت فرقی نمی گذارد. از این جمله به ذکر یک آیه بسنده می کنیم: «و من یعمل من الصالحات من ذَکر أو أنثی و هو مؤمن فاولئک یدخلون الجنّه و لا یظلمون نقیراً» (نساء، 124).

خداوند در این کریمه، شرط ورود به بهشت و سعادت همیشگی را در دو چیز خلاصه می فرماید؛ یکی انجام اعمال صالح و دیگری ایمان به خدا و روز جزا؛ نه مرد یا زن بودن. و در واقع ذکر عبارت «من ذکر أو أنثی» به نوعی تأکید بر همین مطلب است که جنسیت انسانها در بهشتی یا دوزخی شدنشان تأثیری ندارد.

از دیگر آیات مرتبط با این موضوع، می توان به شریفه «یا أیها الذین آمنوا لا یحلّ لکم أن ترثوا النساء کَرهاً. . . و عاشروهنّ بالمعروف. . . » (نساء، 19)، اشاره نمود. یکی از ناهنجاری دوران جاهلیت که اسلام عزیز به مخالفت با آن قیام نمود، این بود که زنان نمی توانستند ارث ببرند؛ اما در این آیه ارث حق مسلمی برای زن درنظر گرفته شده و تعدی به این حق توسط مردان تحریم گردیده است. در ادامه آیه با تعبیر زیبا و پر محتوای «وعاشروهنّ بالمعروف» فرمان به رفتار پسندیده و شایسته با زنان و رعایت حقوق آنها می کند.

همچنین در دستورالعملی دیگر که بیانگر احترام به حقوق زنان است می فرماید: «. . . للرّجال نصیبٌ مما اکتسبوا و للنّساء نصیبٌ مما اکتسبنَ. . . » (نساء، 32). به این معنی که همان طور که مردان می توانند از تلاش و کسب خود بهره مند شوند، زنان نیز حق این بهره برداری را دارند و از این جهت فرقی بین آنها نیست. همچنین است در تعبیر پر معنای «. . . و أتوا النساءَ صدُقاتهنّ نحلةً. . . » (نساء، 4). در اینجا نیز مقابله قاطعانه اسلام (قرآن) با قانون رایج دیگر عهد جاهلیت به وضوح نمایان است. زیرا پیش ازاسلام زن از مهریه خود بهره ای نمی برد و به دیگران تعلق می گرفت. در همه این آیات شریفه و آیات متعدد دیگربه خوبی می توان تکریم و ارزش گذاری نسبت به مقام و جایگاه زن را احساس نمود؛ مقامی که در نزد انسان های جاهل و دور از مکتب قرآن پذیرفته نیست.